Faleminderit, zoti kryetar,

Shqipëria e uron ngrohtësisht Maqedoninë e Veriut për marrjen e Kryesisë së OSBE-së këtë vit. Është një kënaqësi e vërtetë të kemi sot këtu me ne kryesuesin e detyrës, Ministrin e Punëve të Jashtme të Maqedonisë së Veriut, Shkëlqesinë e Tij Bujar Osmani. Jemi veçanërisht të lumtur që kryesimi i Maqedonisë së Veriut u vendos gjatë Kryesimit Shqiptar të OSBE-së në vitin 2020, në Këshillin Ministror të Tiranës.

Kryesimi i OSBE-së në vitin 2023 premton të jetë një detyrë tjetër sfiduese. OSBE nuk është e njëjta që nga 24 shkurti dhe nuk do të jetë kurrë e njëjtë për shkak të luftës së vazhdueshme agresioni të Rusisë kundër Ukrainës, të cilën ne e dënojmë në termat më të ashpër të mundshëm.

Kjo luftë ilegale – e zhvilluar në shkelje flagrante të Kartës së OKB-së dhe dokumenteve themeluese të OSBE-së – vazhdon të shkaktojë vuajtje të jashtëzakonshme, humbje të përditshme të jetëve civile, duke përfshirë fëmijë, shkatërrim të infrastrukturës civile, dëbime masive të detyruara, seksuale dhe gjinore të lidhura me konfliktin. -dhuna me bazë dhe një krizë humanitare ekonomike, efektet e së cilës ndjehen në Ukrainë dhe në mbarë botën.

Ajo që po ndodh në Ukrainë ka shkaktuar tronditje në të gjitha dimensionet e OSBE-së. Prandaj, Shqipëria mbështet fokusin e Maqedonisë së Veriut para së gjithash në Ukrainë, si çështja më urgjente e sigurisë evropiane sot.

Zoti Kryetar,

Strukturat ekzekutive të OSBE-së janë një kontribues i palëkundur në sigurinë tonë gjithëpërfshirëse dhe të afta të bëjnë ndryshime në terren. Sekretariati, institucionet dhe operacionet në terren kanë treguar edhe një herë vlerën dhe qëndrueshmërinë e tyre. Ne duhet t’u japim atyre pa vonesa të mëtejshme mjetet, burimet dhe aftësinë për të zbatuar mandatet e tyre. Prandaj ne vlerësojmë qasjen e Maqedonisë së Veriut në mbështetje të një OSBE funksionale dhe fleksibël.

Organizata jonë u shërben një miliard njerëzve. Na takon të gjithëve që të mbledhim vullnetin e duhur politik për të kapërcyer sfidat për hir të tyre. Siç e keni thënë me të drejtë: “Bëhet fjalë për njerëzit”.

Konflikte dhe kriza të tjera në rajonin tonë vazhdojnë të marrin jetë, të përkeqësojnë vështirësitë e popullatave dhe të krijojnë një taksë veçanërisht të rëndë për të drejtat e njeriut dhe liritë themelore, veçanërisht për gratë dhe fëmijët. Ata meritojnë vëmendjen tonë të vazhdueshme.

Kërcënimet transnacionale, terrorizmi, krimi i organizuar, ekstremizmi i dhunshëm dhe krimi kibernetik gjithashtu vazhdojnë të marrin jetë dhe të vënë një barrë të rëndë mbi mjetet e jetesës dhe ekonomitë tona dhe gërryejnë besimin e publikut në institucionet tona. Duke kujtuar deklaratën e Këshillit Ministror të Tiranës për forcimin e bashkëpunimit në luftën kundër krimit të organizuar transnacional, ne duhet të mbështetemi në vazhdimësinë nëse duam të jemi efektivë.

Ne mirëpresim fokusin e balancuar në aktivitetet ekonomike dhe mjedisore, si një mënyrë për të promovuar sigurinë njerëzore nëpërmjet rritjes së qëndrueshme ekonomike dhe bashkëpunimit mjedisor, duke përfshirë ndryshimin e klimës. Temat e energjisë dhe sigurisë ushqimore janë bërë sërish të spikatura dhe lufta kundër korrupsionit dhe promovimi i qeverisjes së mirë mbeten të rëndësishme si kurrë më parë.

Ne besojmë se aktivitetet e dimensionit njerëzor mbeten edhe më të rëndësishme sot. Prandaj, ne mbështesim qasjen e Kryesisë ndaj institucioneve të forta të OSBE-së për këtë qëllim. Për Shqipërinë, respektimi i plotë i të drejtave të njeriut dhe promovimi i tolerancës dhe mosdiskriminimit, liria e medias dhe shoqëritë e forta civile janë të një rëndësie të madhe.

Roli i OSBE-së në zbatimin e agjendës së Grave, Paqes dhe Sigurisë është edhe më i rëndësishëm sot. Si një promovuese e barazisë gjinore dhe fuqizimit të grave si në vend ashtu edhe ndërkombëtarisht, Shqipëria vlerëson synimin e Kryesisë për të vazhduar promovimin e kësaj axhende. Ne duhet të bëjmë më shumë për të promovuar fuqizimin ekonomik të grave, gratë në lidership dhe në proceset vendimmarrëse, si në kohë normale ashtu edhe në raste urgjente.

Ne e përgëzojmë Maqedoninë e Veriut për kryesimin e Partneritetit Mesdhetar vitin e kaluar dhe kërkojmë që momenti në angazhimin e OSBE-së me partnerët tanë mesdhetarë dhe aziatikë të ruhet dhe forcohet.

Zoti Kryetar,

Shqipëria mbetet e vendosur për paqen, stabilitetin, prosperitetin dhe bashkëpunimin në Ballkanin Perëndimor. Vetë fakti që brenda pak vitesh tre shtete pjesëmarrëse nga fqinjësia jonë – Serbia, Shqipëria dhe Maqedonia e Veriut – kanë marrë përgjegjësinë për të kryesuar OSBE-në, është një demonstrim konkret i këtij progresi. Megjithatë, nuk duhet ta marrim si të mirëqenë, por të punojmë shumë për ta ruajtur atë.

Në fund të vitit të kaluar, ne ndoqëm me shqetësim të thellë përpjekjet për të destabilizuar Republikën e Kosovës përmes një krize të zgjatur artificialisht dhe përshkallëzimit të tensioneve në veri të vendit. I bëjmë thirrje Kosovës dhe Serbisë që t’i kthehen dialogut të palodhur si e vetmja mënyrë për të ecur përpara dhe për të zgjidhur çështjet e pazgjidhura. Ne u bëjmë thirrje të dyja vendeve të punojnë me guxim drejt një marrëveshjeje gjithëpërfshirëse dhe të dizajnojnë të ardhmen e tyre në rrugën e integrimit në Bashkimin Evropian.

Me Maqedoninë e Veriut që udhëheq OSBE-në këtë vit, ne besojmë se jemi në duar të mira edhe kur bëhet fjalë për rolin e rëndësishëm pozitiv që OSBE-ja duhet të luajë në Ballkanin Perëndimor.

Zoti Kryetar,

Ne besojmë se OSBE-ja ka një rol vendimtar për të luajtur për paqen dhe sigurinë, e pajisur me mekanizma, si dhe me masa për ndërtimin e besimit dhe sigurisë. Dhe ne shpresojmë shumë që Organizata jonë do të kthejë një cep të rëndësishëm drejt sigurisë, stabilitetit, dialogut dhe efektivitetit më të madh. Por tani respekti për parimet dhe angazhimet tona duhet të rikthehet dhe ne duhet të bëjmë çdo përpjekje për këtë qëllim.

Ministri Osmani,

Ju mund të jeni të sigurt për mbështetjen e vendosur të Shqipërisë për Maqedoninë e Veriut këtë vit, si një mik, partner dhe fqinj i mirë dhe i besuar. Ne presim një bashkëpunim edhe më të ngushtë me ekipin tuaj në Vjenë, të udhëhequr nga diplomati shumë i aftë, miku ynë i dashur, ambasadori Igor Djundjev.

Shfrytëzojmë rastin të falënderojmë gjithashtu kryesimin polak për udhëheqjen e OSBE-së në mënyrë të vendosur dhe parimore në një kohë kur ajo u testua si kurrë më parë vitin e kaluar. faleminderit!