Në fillim të viteve ’90, ndërsa Shqipëria, si pjesa tjetër e Evropës Lindore, u përfshi nga një erë e fortë ndryshimi e udhëhequr nga rinia e saj, vendi bëri zgjedhjen strategjike për të thyer izolimin e vet të vetë-imponuar prej pesë dekadash dhe për t’u ribashkuar me kontinentin. . Integrimi në Bashkimin Evropian u shpall si prioriteti kryesor kombëtar dhe i tillë ka mbetur që atëherë. Nga ana tjetër, Bashkimi Evropian dhe shtetet e tij anëtare u përgjigjën shpejt dhe me kalimin e viteve dhe dekadave, është zhvilluar një marrëdhënie e fortë dhe gjithnjë e më e fortë. Në qershor 2003, gjatë Këshillit Evropian të Selanikut, Shqipëria u identifikua si një kandidate e mundshme për anëtarësim në BE.
Në vitin 2009, Shqipëria paraqiti kërkesën e saj zyrtare për anëtarësim në BE. Në vitin 2010, në Opinionin e tij për aplikimin e Shqipërisë, Komisioni Evropian identifikoi 12 prioritete kyçe që duheshin arritur përpara se të fillonin zyrtarisht negociatat e anëtarësimit.
Në tetor 2012, Komisioni rekomandoi që Shqipërisë t’i jepet statusi i kandidatit për në BE, në varësi të përfundimit të masave kyçe në fushat e reformës gjyqësore dhe të administratës publike dhe rishikimit të rregullores së procedurës parlamentare. Në qershor 2014, Shqipërisë iu dha statusi i vendit kandidat nga BE.
Në prill 2018, Komisioni lëshoi ​​një rekomandim të pakushtëzuar për hapjen e negociatave të anëtarësimit. Në konkluzionet e tij të qershorit 2018, Këshilli përcaktoi rrugën drejt hapjes së negociatave të anëtarësimit në qershor 2019, duke kërkuar më shumë përparim në fushat kyçe që lidhen me gjyqësorin, luftën kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar, shërbimet e inteligjencës dhe administratën publike.
Komisioni përsëriti rekomandimin për hapjen e bisedimeve të anëtarësimit në Paketën e Zgjerimit të miratuar në maj 2019. Në konkluzionet e tij të qershorit 2019, Këshilli mori parasysh mirë rekomandimin e Komisionit. Në mars 2020, anëtarët e Këshillit Evropian miratuan vendimin e Këshillit të Çështjeve të Përgjithshme për hapjen e negociatave të anëtarësimit me Shqipërinë dhe në korrik 2020, drafti i kuadrit negociues iu prezantua Shteteve Anëtare.
Në korrik 2022 u mbajt Konferenca e parë Ndërqeveritare për negociatat e anëtarësimit. Në korrik 2022, Komisioni filloi procesin e shqyrtimit, i cili ka përfunduar në vitin 2023.
Në korrik 2023, Komisioni Evropian i paraqiti Këshillit raportin e shqyrtimit për Klasterin 1 – Bazat, duke përfshirë standardet për hapjen e negociatave të anëtarësimit për këtë grup.
Procesi i zgjerimit ka prodhuar rezultate të prekshme, për sa i përket kritereve politike dhe ekonomike dhe acquis të BE-së, duke forcuar në të njëjtën kohë stabilitetin dhe paqen, duke e afruar rajonin me BE-në. Megjithatë, gjatë këtyre viteve, procesi i anëtarësimit u përball me sfida të konsiderueshme dhe në periudha të caktuara eci përpara me ritme të ngadalta, duke krijuar ‘lodhje nga zgjerimi’ si në shtetet anëtare ashtu edhe në rajon.
Organizimi i Konferencës së 2-të Ndërqeveritare dhe hapja e negociatave për grupin e parë – bazat – pritet të ndodhë gjatë vitit 2024.